Trong chuỗi logistics biển, thiết bị bốc xếp đóng vai trò quyết định năng suất cảng và thời gian tàu nằm bến. Cẩu cảng (còn gọi là cẩu bờ, cẩu bến) là một trong những thiết bị chủ lực giúp nâng – hạ container, hàng rời, vật liệu nặng từ tàu lên bến và ngược lại. Vậy cẩu cảng là gì, cấu tạo ra sao, có những loại nào, và vì sao nó lại quan trọng đến thế trong chuỗi vận hành logistics? Bài viết này VINALIFT sẽ giải thích rõ cẩu cảng là gì, phân loại các loại cẩu cảng phổ biến, nêu cấu tạo và nguyên lý hoạt động cơ bản, đồng thời đưa ra ví dụ thực tế từ danh mục sản phẩm cẩu bờ của VINALIFT để giúp bạn chọn đúng thiết bị theo nhu cầu.
Cẩu cảng là gì?
Cẩu cảng là loại cẩu chuyên dụng đặt tại bến, thiết kế để phục vụ xếp dỡ hàng hóa giữa tàu và bến. Tùy mục đích, cẩu cảng có thể thực hiện bằng móc cho hàng kiện, bằng spreader cho container hoặc bằng gầu ngoạm cho hàng rời (than, clinker, quặng…).
Ở Việt Nam và nhiều nước, các nhà sản xuất như VINALIFT phân loại thiết bị này trên trang sản phẩm Cẩu Bờ với nhiều model: từ cẩu chạy ray công suất trung bình (ví dụ TTC CBW 280 | 45 tấn), tới cẩu bờ cho cảng biển, cẩu cảng 40 tấn (Phnom Penh Autonomous) hay cẩu gầu ngoạm cho nhiệt điện.
Cẩu cảng mang đặc tính chắc chắn, độ bền cao, an toàn trong điều kiện làm việc nặng.
Ví dụ điển hình: Cẩu cảng 40 tấn – Phnom Penh Autonomous của VINALIFT được thiết kế cho cảng tự động, với các thông số vận hành như tầm với 29,5m, nâng/hạ 40 tấn, tốc độ di chuyển chân đế và quay cần, tạo nên một máy móc hiện đại trong lĩnh vực cảng biển.
Cũng tại sản phẩm “Cẩu cảng biển” trên VINALIFT, mô tả rằng cẩu cảng thường có tải trọng từ 5 tấn đến 50 tấn, chiều cao nâng từ 6–50m, và cấu tạo chịu lực cao để bốc dỡ container, vật liệu rời từ tàu lên bến.
Vậy, trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết: cấu tạo, nguyên lý hoạt động, phân loại & cách chọn loại cẩu cảng phù hợp cho dự án của bạn.
Cấu tạo & nguyên lý hoạt động của cẩu cảng
Cấu tạo chi tiết
Cẩu cảng biển có cấu trúc gồm:
- Kết cấu khung cẩu
- Hệ thống tời nâng, cần nâng
- Thiết bị kết nối dỡ tải: Khung chụp container, gầu ngoạm, băng tải…
Cấu tạo khung cẩu cảng biển rất chắc chắn, được đặt vuông góc với cầu tàu. Đường chạy cơ bản của cẩu chính là hệ thống ray.
Ngoài ra, tùy vào mục đích và quy mô của từng bến cảng, cẩu cảng biển sẽ được thiết kế sao cho mang lại hiệu quả nâng hạ cao và tiết kiệm nhất
Ví dụ sản phẩm Cẩu bờ cho cảng biển có các thông số kỹ thuật như sau:
- Tốc độ gió khi hoạt động: 20 m/s
- Tốc độ gió thiết kế: 63m/s
- Tải trọng: từ 30 đến 50 tấn
- Công suất xếp dỡ: 500~800 tấn/h
- Gầu ngoạm: 20 ~ 30m3
- Cỡ tàu khai thác: Đến 100,000 DWT
Nguyên lý hoạt động
Nguyên lý vận hành của cẩu chân đế / cẩu cảng như sau:
- Nâng/hạ: tời kéo cáp nâng móc/spreader hoặc gầu, thao tác theo chiều thẳng đứng.
- Di chuyển ngang : chân đế di chuyển dọc theo ray để đưa spreader/móc tới vị trí dọc bến.
- Xoay cần (nếu có): điều chỉnh góc vươn để đặt hàng chính xác lên tàu hoặc lên bãi.
- Kiểm soát & bảo vệ: hệ điện tử liên tục giám sát tải trọng, tốc độ gió, vị trí hành trình để ngăn quá tải, trượt, hay rơi hàng.
Khi bốc dỡ container, cẩu cảng dùng móc hoặc thiết bị chụp container để nhấc container từ tàu – qua lan can tàu – lên bến. Trong chế độ gầu ngoạm, nó xúc vật liệu rời như than, clinker, xi măng từ tàu lên kho bãi. Trên sản phẩm “Cẩu cảng 40 tấn Phnom Penh Autonomous”, VINALIFT ghi rõ: “Cẩu cảng, cẩu bờ có thể nâng hạ container và mang gầu ngoạm” và công suất bốc dỡ là 20 container/giờ, hoặc 300 tấn/h với gầu ngoạm.
Phân loại cẩu cảng phổ biến
Dưới đây là cách phân loại theo đặc điểm và ứng dụng trong thực tế:
Theo cơ chế di chuyển
- Cẩu bờ cố định (Fixed quay/shore crane)
Đặc điểm: khung cố định vào nền cảng; thích hợp cho vị trí bốc dỡ cố định, yêu cầu môi trường làm việc ổn định.
Ưu điểm: kết cấu đơn giản, ổn định, chi phí bảo trì thấp hơn cẩu di động lớn.
Ứng dụng: Cảng sông, cảng thủy nội địa, bến tàu chuyên dụng, cầu cảng đóng tàu, khu vực xử lý hàng rời cố định.
- Cẩu bờ đa năng
Đặc điểm: tích hợp hệ thống tự động hóa, điều khiển từ xa, giám sát hiệu suất; có thể hoạt động theo kịch bản tối ưu hóa năng suất.
Ví dụ: “CẨU CẢNG – CẢNG PHNOM PENH AUTONOMOUS” — model tích hợp tính năng hiện đại, phù hợp cảng tự động hóa.
Theo tải trọng / công suất
- Cẩu cảng lớn công suất cao: ví dụ 40 tấn như sản phẩm Phnom Penh – phù hợp container lớn, tàu lớn.
- Cẩu trung bình / thấp: từ 40 – 45 tấn, dùng cho bến cảng nhỏ, kho hàng, xếp dỡ vật liệu nhẹ.
- Cẩu gầu ngoạm / đa năng: có thể vừa bốc container vừa xúc vật liệu rời.
Theo ứng dụng
- Cẩu cảng / cẩu bờ (Port / Quay crane): làm việc tại cầu tàu, bốc dỡ container, vật liệu từ tàu lên bến.
- Cẩu bến kho: dùng tại bãi hàng rời, nâng vật liệu trong kho, sân chứa.
- Cẩu cảng đa năng: có thể chuyển đổi giữa móc & gầu ngoạm để xử lý cả container và hàng rời.
Tầm quan trọng của cẩu cảng trong ngành bốc xếp hàng hóa
- Hiệu suất cao: thiết bị mạnh, tải trọng lớn, giúp rút ngắn thời gian bốc xếp, tăng năng suất cảng.
- An toàn & độ chính xác cao: nhờ hệ điều khiển, cảm biến, thiết kế vững chắc.
- Giảm chi phí vận hành: thay vì nhiều loại cẩu nhỏ, cẩu chân đế có thể đảm nhiệm nhiều nhiệm vụ.
- Tính linh hoạt trong vận hành: loại di chuyển ray có thể phủ vùng lớn, loại đa năng dùng gầu – móc linh hoạt.
- Yếu tố cạnh tranh cảng: cảng có thiết bị bốc dỡ mạnh sẽ thu hút tàu, rút ngắn thời gian ở bến, tăng hiệu quả kinh tế.
Ví dụ thực tế & thông số mẫu từ VINALIFT
- Cẩu cảng 40 tấn – Cảng Sông Lam
- Tải trọng 40 tấn
- Tầm với từ 4 đến 29,5m
- Tốc độ nâng/hạ khi có tải: 0 – 19 m/phút, không tải: 0 – 30m/phú
- Quay cần: 0 – 0,8 vòng/phút
- Di chuyển chân đế: 0 – 20m/phút
- Khẩu độ ray: 18m, chiều cao chân đế: 21m
- Tổng khung chân đế nặng ~380 tấn
- Cẩu cảng biển – thông số chung:
- Tải trọng 5 – 50 tấn, chiều cao nâng 6 – 50m, tầm vươn 10 – 38m
- Áp dụng tiêu chuẩn thiết kế: FEM 1001, QCVN 22:2010/BGTVT
==> Xem thêm: Cẩu Chân Đế Cảng BaSon
Kết Luận
Cẩu cảng là thiết bị trung tâm của mọi cảng biển và bến bãi hiện đại – từ cẩu cố định, cẩu chạy ray tới cẩu container chuyên dụng và cẩu gầu ngoạm cho hàng rời. Lựa chọn đúng loại cẩu dựa trên loại hàng, năng suất mong muốn, điều kiện bến và ngân sách sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả bốc xếp và giảm chi phí vận hành.
VINALIFT – cung cấp các dòng cẩu bờ, cẩu cảng đa dạng (từ 25 tấn đến 45 tấn, thậm chí tới các model lớn hơn, có thể tích hợp tự động hóa), kèm giải pháp móng, ray và dịch vụ sau bán hàng. Nếu bạn đang cân nhắc đầu tư trang bị cho cảng hoặc bến, hãy lấy tiêu chí năng suất và độ ổn định làm trọng tâm và tham khảo các model có thông số phù hợp.
THÔNG TIN LIÊN HỆ:
📞 Hotline: 039.341.6686
📧 Email: info@vinalift.vn / minhhieu@vinalift.vn
Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết, nếu cảm thấy hữu ích hãy share và theo dõi hoạt động sắp tới của chúng tôi trên FACEBOOK hoặc LINKEDIN và YOUTUBE, TIKTOK.
